نماز باران

یكی دیگر از نمازهای مستحبی، نماز استسقاء (نماز باران) است. استسقاء از باب استفعال به معنی طلب باران و آبیاری از خداوند است و این نماز در وقت كم شدن آب چاهها و چشمه ها و نباریدن باران، مستحب است طلب باران از خدا از طریق دعا و نماز.

سبب نیامدن باران به خاطر گسترش گناهان، ناسپاسی نعمت ها، نپرداختن حق مردم، كم فروشی، ظلم، نیرنگ، ترك امر به معروف و نهی از منكر، نپرداختن زكات، حكومت و قضاوت برخلاف حكم خدا و... است كه موجب خشم پروردگار و نیامدن باران می شود.

كیفیت نماز استسقاء

این نماز دو ركعت است و آن مانند نماز عیدین است (عید فطر و عید قربان). در هر ركعت یك حمد و یك سوره توحید و در ركعت اول، پنج تكبیر دارد و در ركعت دوم چهار تكبیر پس از هر تكبیر در هر ركعت، یك قنوت است. بهتر است در قنوت، دعایی خوانده شود كه طلب باران در آن است.

مستحبات نماز استسقاء

1. بلند خواندن حمد و سوره.
2. مستحب است سوره اعلی در ركعت اول و سوره شمس در ركعت دوم.
3. و نیز مستحب است این كه نماز را بعد از گرفتن سه روز روزه بخوانند، یعنی امام امر كند مردم را كه سه روز روزه بگیرند و آنگاه به صحرا روند برای نماز به نحو سه روز روزه، روز اول روزه شنبه و آخرش دوشنبه باشد و یا روز اول چهارشنبه و آخرش جمعه باشد.
4. ونیز مستحب است این كه نماز باران پس از توبه ی مردم از گناهان به سوی خدا و بعد از تطهیر اخلاق خود از صفحات پست نفسانی باشد.
5. بیرون رفتن امام جماعت همراه با نماز گزار به صحرا در نهایت وقار آرامش و خشوع و حالت نیاز و انتخاب جایی تمیز برای نماز و داشتن حالتی نیازمندانه و ترحم انگیز مثلاً پابرهنه بودن.
6. منبر را با خود به صحرا ببرند، مؤذنها همراه مردم باشند، پیران و كودكان و چهارپایان را هم با خود ببرند و بچه ها را از مادرانشان جدا سازند تا گریه ها و ضجه ها زیاد شود و سبب نزول رحمت گردد.
7. پیشنماز، پس از نماز ردای خود را دگرگون سازد، یعنی قسمت راست را به سمت چپ و سمت چپ را به سمت راست بگرداند و به صدای بلند صد مرتبه تكبیر به طرف راست و صد بار تسبیح به سمت چپ بگوید و صد بار حمد و شكر خدا بگوید، مردم هم همصدا با او ذكر بگویند و آنگاه دعا كند، مردم هم دعا كنند و آمین بگویند و بسیار تضرع و ناله نمایند.
8. بهتر است در دعاها، از آنچه از امامان معصوم علیهم السلام نقل شده، استفاده شود. از جمله دعای 19 در صحیفه سجادیه.
9. دعای حضرت امام علی علیه السلام در مورد نماز باران.
10. چنانچه بعد از خواندن نماز با آن همه مقدمات دعای ایشان مستجاب شد و باران بارید و سیراب شدند پس مطلوب حاصل است و اگر استجابت دعا تأخیر افتاد و باران نبارید، دوباره و سه باره به صحرا برگردند و نماز بخوانند و از رحمت خداوند مأیوس نشوند چون برای پیغمبران گذشته همچنین اتفاقی افتاده كه در بار اول باران نباریده و بار دوم یا سوم باریده.

نمونه های نزول باران بخاطر خواندن نماز باران

• نماز باران امام رضا علیه السلام در خراسان: هنگامی که امام رضا علیه السلام به ولایتعهدی مأمون منصوب شد، منطقه خراسان دچار کم آبی شد و مزارع و باغات در معرض خطر قرار گرفت. مأمون از امام(ع) خواست که دعا کند و از خداوند بخواهد تا باران رحمت خود را نازل نماید. امام(ع) به خواسته مأمون پاسخ مثبت داد و پذیرفت که در پیشگاه الهی دعا کند. سرانجام در موعد مقرر به بیابان رفت و مردم زیادی نیز گرد آمده بودند. حضرت بر فراز منبر قرار گرفت و پس از حمد و ثنای پروردگار عرض کرد: بارالها! تو قدر و منزلت اهل بیت(ع) را بالا بردی و به آنان بزرگی و عظمت بخشیدی، مردم به امید فضل و رحمت تو به ما متوسل شده اند، از تو درخواست دارم حاجت آنها را برآوری و باران رحمتت را نازل نمایی، بارانی که ویرانی و زیان به بار نیاورد، بارانی که شروع آن موقعی باشد که مردم از صحرا برگشته و به منازل و قرارگاههای خود رسیده باشند. سرانجام دعای حضرت مستجاب شد و همانطور که از پیشگاه الهی درخواست نموده بود عملی گردید.
• نماز باران حاجی کلباسی در اصفهان: در زندگی نامه آیت الله حاج محمدابراهیم کرباسی (۱۲۶۱-۱۱۸۰ ق) آمده است که یک سال به دلیل کاهش نزولات جوی، خشکسالی و قحطی، مردم نگران و دست اندرکاران و کارگزاران این ناحیه، دچار استیصال و درماندگی شدند و از حاجی کلباسی خواستند که به بیرون شهر رفته به همراه مردم نماز باران بخواند. به دنبال آن ناگهان ابری متراکم، آسمان اصفهان را فراگرفت و ساعتی بعد، ریزش باران به طور مداوم آغاز گردید و بدین گونه مردم از عوارض کاهش منابع آب و خشکسالی نجات یافتند.
• نماز سید عبدالحسین مرعشی در زنگبار: در خشکسالی سال ۱۹۰۰م سید عبدالحسین مرعشی از شیعیان زنگبار خواست تا پس از نماز صبح، نماز استسقاء بجا آورند. پس از اتمام این مراسم، باران شروع به باریدن کرد.
• نماز باران سید محمدتقی خوانساری در قم: در سال ۱۳۶۳ق در قم باران نبارید و باغ‌ها و مزارع ‏خشکید و خطر قحطی و خشکسالی مردم قم را تهدید می‏‌کرد. سید محمدتقی خوانساری، دو روز متوالی برای نماز باران به بیابان‌های اطراف قم رفت. این نماز در حضور هزاران نفر از مردم صورت گرفت. این‏ حرکت، اگرچه مورد استهزاء غیر معتقدان به امور معنوی و غیبی بود، ولی ‏در روز دوم، باران بارید.

پانویس

منابع

پایگاه اندیشه قم.